رانندگی جزء جدایی‌ناپذیر زندگی امروزی ما شده است؛ به طوری که بدون خودرو حتی طی کردن مسافت‌های کوتاه هم مسئله‌ای سخت به نظر می‌رسد. از همین رو، نگهداری خودرو اهمیت فراوانی پیدا کرده است. از طرفی کالایی شدن خودرو در کشورمان و نگاه سرمایه‌ای به آن، اهمیت نگهداری‌اش را چندبرابر کرده است. بااین حساب برای رانندگان، هیچ اتفاقی بدتر از تصادف نیست. از یک طرف هزینه‌های سنگین تعمیر و صافکاری و از طرف دیگر، کاهش قیمت خودرو، مهم‌ترین دلایلی هستند که باعث شده است متخصصین به ابداع روش جدیدی برای تعمیر بدنه خودروهای ضربه دیده دست بزنند. آیا تابحال اسم صافکاری PDR به گوشتان خورده است؟ اگر دوست دارید بیشتر از این روش صافکاری بدانید، مقاله پیش‌رو، مخصوص شماست. با ما در تامین خودرو همراه باشید.

صافکاری PDR چیست و در چه مواردی استفاده می‌شود؟

شاید تصور ما از صافکاری خودرو تا همین چند سال گذشته، فرایند زمان‌بر، پرهزینه و در عین حال پرسروصدا بود که استادکار به وسیله ابزارهایی مانند چکش و لیسه، اقدام به صافکاری فرورفتگی‌های بدنه می‌کرد. اما امروزه با ابداع روشی نوین به نام صافکاری بدون رنگ یا (PDR) تصورات ما نسبت به این اقدام تعمیراتی، به کل دچار تحول شده است. صافکاری بدون رنگ که به آن ترمیم بدون رنگ بدنه هم می‌گویند، روشی برای رفع فرورفتگی‌های بدنه خودرو، به وسیله ابزارهای تخصصی PDR است. این ابزارهای تخصصی در قسمت روی بدنه یا به صورت دقیق، پشت پنل‌های بیرونی قرار می‌گیرند که به نوعی بدنه را ماساژ می‌دهند.

اصطلاح PDR مخفف کلمه Paintless Dent Repair  هست که به صافکاری بی‌رنگ و تعمیر بدنه خودرو بدون انجام رنگ‌آمیزی اشاره داره. در این روش لازمه که به قسمت پشتی قطعه آسیب‌دیده دسترسی داشته باشیم.

یعنی قطعات سالم خودرو باید با دقت برداشته بشن تا صافکار به فرورفتگی در پشت قطعه دسترسی پیدا کنه. بعد فشار و ضربه به‌صورت آهسته و ثابت به پشت فرورفتگی وارد می‌شه تا فلز با دقت به موقعیت اصلی خودش برگرده.

در صافکاری PDR به مهارت‌ها و ابزارهای خاصی نیازه، در این روش، فرورفتگی رو به طور دقیق بررسی میکنن و عواملی مثل اندازه، عمق و محل اون رو اندازه می‌گیرن. تو این روش ممکنه از قدرت مکش و خلأ هم برای صافکاری نهایی استفاده بشه.

خیلی از فرورفتگی‌ها و برآمدگی‌های حاصل از تصادف و برخورد خودرو با اجسام سخت، با کمک این صافکاری قابل رفع و ترمیم  هستند.

طیف وسیعی از آسیب‌ها و فرورفتگی‌ها قابلیت ترمیم توسط ابزارهای PDR را دارند. اما به طور کلی، صافکاری PDR بیشتر در از بین بردن فرورفتگی‌های کوچک و ضربات با شدت کم، کاربرد دارد. این متد صافکاری نسبت به روش سنتی کم‌هزینه‌تر است و به زمان کمتری هم نیاز دارد و می‌توان این عامل را مهم‌ترین نقاط قوت این روش دانست.

کاربردهای صافکاری PDR

مردم معمولا فکر می‌کنن که می‌شه تکنیک PDR رو برای هر نوع فرورفتگی به کار برد؛ ولی این روش بیشتر برای فرورفتگی‌های خیلی بزرگ و شدید مناسب نیست. به‌طورکلی، اگر میزان آسیب‌دیدگی انقدری باشه که قطعه نیاز به رنگ داشته باشه، پی‌دی‌آر کاربردی نیست و در این شرایط نمیشه از صافکاری بدون رنگ استفاده کرد.

به‌طورکلی، شدت و محل آسیب می‌تونه به صافکار این ایده رو بده که آیا ترمیم با پی‌دی‌آر قابل انجامه یا نه. ترمیم آسیب ناشی از تگرگ یکی از موارد استفاده عالی برای صافکاری بدون رنگ با استفاده از PDR است، چون فرورفتگی‌های حاصل از تگرگ نسبتاً صاف، گرد و یکنواختن. ضربه‌های ناشی از پرتاب سنگ‌ها و سایر اجسام کوچک هم معمولا با PDR قابل تعمیرند.

فرورفتگی‌های جزئی ناشی از تصادفات جاده نیز با این روش به‌راحتی رفع می‌شوند. از اونجایی‌که تو صافکاری PDR از ابزار و فشار برای قالب‌گیری فلز استفاده میشه، قطعات پلاستیکی رو نمیشه با این روش تعمیر یا بازسازی کرد. علاوه بر این، فرورفتگی‌هایی که باعث آسیب اضافی مانند سوراخ‌شدگی میشن، با پی‌دی‌آر قابل‌ترمیم نیستن.

کدوم قسمت‌های ماشین رو میشه با صافکاری PDR ترمیم کرد؟

پنج قسمت از ماشین رو میشه با این روش ترمیم کرد:

1. کاپوت جلو
2. درب‌های ماشین
3. سقف ماشین
4. درب صندوق عقب
5. گلگیرها

مزایای صافکاری PDR

در این روش صافکاری نیازی به رنگ‌ آمیزی کامل بدنه خودرو یا تعویض قطعات فابریک نیست. علاوه بر این، با استفاده از PDR نیازی به باز کردن قطعات دوبل، باز کردن پیچ و مهره‌های متعدد و برش دادن قطعات هم نیست.

نتیجه نهایی صافکاری پی‌دی‌آر برای همه خودروهای داخلی و خارجی کاملا رضایت بخشه و هیچ اثر خوردگی و آسیب به رنگ در بدنه خودرو دیده نمیشه. به‌طورکلی، فواید استفاده از صافکاری پی‌دی‌آر این موارد هستن:

1. حفظ ارزش خودرو

تعمیرات سنتی معمولاً به بتونه‌کاری و رنگ‌آمیزی نواحی فرورفته و آسیب‌دیده نیاز دارن. استفاده از صافکاری بدون رنگ با میله پی‌دی‌آر به‌جای بتونه کاری از ابزارهای تخصصی برای برگردوندن خودرو به حالت اولیه و حفظ ارزشش استفاده می‌کنه. این نکته کمک می‌کنه بتونید ماشینتون رو با قیمت مناسب بفروشید.

2. سرعت بالای انجام کار

در مقایسه با تعمیرات سنتی، PDR  تنها زمان کمی لازم داره. البته، اگر ماشین شما در طوفان تگرگ گرفتار شده باشه و ده‌ها فرورفتگی برای تعمیر داشته باشه ممکنه ترمیمش کمی بیشتر طول بکشه! با این‌حال، باز هم‌ زمانش در مقایسه با تعمیر فرورفتگی سنتی کوتاه‌تره. برای فرورفتگی‌های کوچک‌تر، کل کار رو می‌شه فقط در چند ساعت جمع کرد.

3. مقرون‌به‌صرفه بودن

چندین مرحله از فرآیندهای سنتی صافکاری مثل بتونه‌کاری، سنباده زدن و رنگ‌آمیزی در روش صافکاری پی‌دی‌آر حذف می‌شه. ماهیت ساده PDR به‌طور قابل‌توجهی هزینه‌های نیروی کار رو کم می‌کنه، در نتیجه هزینه کمتری روی دستتون میذاره.

4. مطابق با محیط ‌زیست

صافکاری پی‌دی‌آر هیچ اثر نامطلوبی بر محیط‌زیست نداره. در حالی که در روش تعمیر سنتی با رنگ، از مواد پرکننده (بتونه)، مواد شیمیایی مثل تینر و غیره استفاده میشه. این مواد شیمیایی وارد جو و حتی آب‌های زیرزمینی میشن. خیلی از افراد متوجه انتشار این مواد شیمیایی به هوا نمی‌شن و اون رو نادیده می‌گیرن. با صافکاری ماشین بدون رنگ به حفظ محیط زیست هم می‌تونید کمک کنید.

مراحل انجام صافکاری PDR

ترمیم با میله PDR شامل مراحل مختلفیه که در طول سال‌ها توسط متخصصان توسعه داده‌شده‌. این روش به مهارت‌ها و ابزارهای خاصی نیاز داره. در ادامه به مراحل صافکاری خودرو با روش پی‌دی‌آر اشاره می‌کنیم:

• مرحله بازرسی و آماده‌سازی

در این مرحله کارشناس ارزیابی اولیه رو انجام میده که در اون اقدامات لازم برای تعمیر قطعه آسیب‌دیده به شکل یک برنامه عملیاتی تدوین می‌شه. تکنسین‌ها با در نظر گرفتن عواملی مثل اندازه، عمق و محل فرورفتگی می‌تونن مؤثرترین استراتژی‌ها رو برای تعمیر قطعه تعیین کنن. بعد از ارزیابی، آماده‌سازی برای فرآیند تعمیر آغاز می‌شه.

آماده‌سازی به معنای تهیه ابزارها و برداشتن قطعات مناسب برای رسیدن به پشت قطعه آسیب‌دیده هست. این کار با دقت انجام می‌شه تا قسمت‌های دیگه خودرو دچار آسیب‌ نشن. مرحله بازرسی آماده‌سازی خیلی مهمه، چون کیفیت تعمیر قطعه رو افزایش می‌ده.

• مرحله تعمیر قطعه آسیب‌دیده

توی این مرحله صافکاران از صافکاری PDR بر رفع فرورفتگی‌ها استفاده می‌کنن. یک فرآیند دو مرحله‌ای ازجمله هل دادن و کشیدن در این مرحله انجام می‌شه. هل دادن شامل اعمال نیرو از داخل قطعه برای صاف کردن تدریجی اون تا زمانی که قطعه با بقیه بدنه خودرو یکدست بشه.

این فرآیند به مهارت و دقت نیاز داره تا به رنگ ماشین آسیبی وارد نشه. وقت‌هایی که صافکار به قسمت پشتی قطعه دسترسی نداره، از روش کشیدن استفاده می‌شه. صافکار در این حالت از ابزارهایی برای کشیدن فرورفتگی به بیرون استفاده می‌کنه. هدف نهایی برگردوندن شکل اولیه قطعه‌ست بدون اینکه در رنگش مشکلی به وجود بیاد.

• فرآیند پس از تعمیر قطعه

بعد از تعمیر، یه بازرسی کامل انجام می‌شه تا کیفیت نهایی کار بررسی بشه. این مرحله اهمیت زیادی داره چون صافکار تلاش می‌کنه استانداردهای صافکاری به روش PDR رو در بالاترین حد حفظ کنه. کارهای نهایی بعد از رضایت صافکار و مالک خودرو از تعمیر انجام می‌شه. این کارها ممکنه شامل پولیش کشیدن قطعه تعمیر شده یا قرار دادن قطعات سالم در جای خودشون باشه.

تفاوت صافکاری PDR با صافکاری دستی

در فرآیند صافکاری دستی فرورفتگی‌ها اول با پرکننده یا بتونه صاف می‌شن، بعد روی وصله رو رنگ می‌کنن تا با بقیه ماشین مطابقت داشته باشه. این روش فقط می‌تونه فرورفتگی رو بپوشونه. در همین راستا توصیه می‌کنیم مطلب نکات مهم صافکاری خودرو رو از دست ندید.

متدهای قدیمی و سنتی مثل استفاده از قدرت دست و چکش هم کیفیت بالایی ندارن و اثرشون باقی می‌مونه. درواقع، هیچ کاری برای رفع مشکل اولیه انجام نمی‌شه. علاوه بر این، استفاده از پرکننده‌ها و رنگ هم می‌تواند یه هزینه اضافه به همراه داره.

روش‌های جدید مثل پی‌دی‌آر با دقت خیلی بیشتری انجام می‌شن. همچنین استفاده از این روش‌ها آسیب بسیار کمتری به بدنه و رنگ خودرو وارد می‌کنه. متخصصان با PDR می‌تونن تنها با دست‌کاری بدنه، ماشین‌تون رو نو کنن. به همین دلیل، پی‌دی‌آر جایگزین ارزان‌تر و کاربردی‌تری نسبت به روش سنتیه.

جلوگیری از افت قیمت ماشین با صافکاری PDR!

همون طور که اشاره کردیم، PDR  به‌صورت تمام ماشینی و به کمک ابزارهای مختلف، بدون دخالت دست و نیروی ضربه چکش انجام می‌شه. این روش کمترین آسیب ممکن رو به استحکام بدنه و رنگ بدنه خودرو می‌رسونه بنابراین یه روش مؤثر و کاربردی برای جلوگیری از افت قیمت خودروها به حساب میاد. (در همین راستا پیشنهاد می‌کنیم مطلب محاسبه افت قیمت خودرو رو از دست ندید(.

این دستگاه فرورفتگی‌ها و برآمدگی‌های بدنه خودرو رو با اعمال فشار در جهت عکس، ترمیم می‌کنه که برای این کار از نیروی مکش، نیروی چسب، نیروی گرمایی و نیروی الکترومغناطیسی استفاده می‌شه. البته ناگفته نمونه که نتیجه نهایی استفاده از این روش هم تا حد بسیار زیادی به دقت، تجربه و مهارت صافکار بستگی داره و هر کسی نمی‌تونه این کار رو تمیز دربیاره.

انواع ابزارهای PDR برای صافکاری ماشین

ابزارهای صافکاری PDR دقت بالایی در طراحی و ساخت دارند. هر کدام از این ابزارها اندازه و طرح خاصی دارند که مخصوص استفاده در شرایط خاصی است. در ساخت ابزارهای صافکاری PDR از تکنولوژی خاصی استفاده شده است تا بالاترین نسبت قدرت به اندازه را در بین ابزارهای صنعتی داشته باشند؛ به‌همین دلیل معمولاً از باکیفیت‌ترین صفحات فولادی در تولید آن‌ها استفاده می‌شود.

ابزارها و تجهیزات متفاوتی که در فرایند صافکاری PDR استفاده می‌شود عبارتند از:

• میله صافکاری (PDR Rods)

میله‌های صافکاری از رایج‌ترین ابزار صافکاری PDR هستند و برای کشاندن فلز به محل خود ساخته شده‌اند. این میله‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدامشان کاربرد متفاوتی دارد. قیمت این میله‌ها معمولا زیاد است و به همین دلیل حتما قبل از خرید به این نکته دقت کنید که میله استحکام و مقاومت بالایی داشته باشد و در ساخت آن از دسته ارگونومیک بهره گرفته باشند تا فرد هنگام کار با آن خسته نشود. انواع میله‌های PDR عبارتند از:

• میله اهرمی
• میله دم ماهی
• میله چرخشی
• میله اهرمی

میله‌های اهرمی در قسمت‌های کاپوت، سقف و قسمت‌های جداشونده برای اهرم کردن استفاده می‌شود.

• میله دم ماهی

میله دم ماهی به صافکار برای عمل صافکاری PDR در نقاطی که فضا کم باشد، کمک می‌کند.

• میله چرخشی

از این میله‌ها در ناحیه‌هایی که امکان چرخش میله وجود داشته باشد، استفاده می‌شود تا بتوان به‌راحتی میله را چرخاند.

• نگهدارنده

ثابت و محکم نگه داشتن کاپوت و بدنه خودرو یکی از نکات مهم حین صافکاری PDR است. نگهدارنده کمک می‌کند تا کاپوت ثابت بماند و این ابزار شامل قلاب (Rope Ratchet) و پایه نگهدارنده  (Hood Prop) است.

• نیش‌گیر (PDR Knock Down Tools)

از دو نمونه سنبه نیش‌گیر (Knock Down Door) و چکش نیش‌گیر (PDR Hammer) برای برگرداندن برجستگی‌ها و صاف کردن ضربات وارد شده به خودرو استفاده می‌شود. نیش‌گیر‌ها برای صاف کردن برآمدگی‌های گسترده کاربرد ندارند.

• دستگاه صافکاری (PDR Hot Box)

دستگاه صافکاری به صافکاران برای انجام صافکاری PDR تعداد زیادی خودرو در کوتاه‌ترین زمان ممکن کمک می‌کند. این دستگاه، بدنه خودروی دارای فرورفتگی را با نیروی مغناطیسی و انرژی گرمایشی صافکاری می‌کند. هم چنین دستگاه صافکاری در زمینه‌های بالا بردن مقاومت بدنه خودرو، باز کردن پیچ و مهره‌های فرسوده و درآوردن شیشه خودرو هم کاربرد زیادی دارد.

• تگرگ کش (Lifter Hand Tools)

تگرگ کش‌ها از وسیله‌های پر کاربرد در زمینه صافکاری PDR هستند. این ابزار بیشتر برای بیرون کشیدن فرورفتگی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و صافکار با کمک پدهای چسبی به اضافه تگرگ کش، این کار را انجام می‌دهند.

روش و مراحل استفاده از ابزارهای صافکاری PDR

روش انجام صافکاری PDR، فرآیند خاص و مستلزم آموزش دقیق است. با این حال اگر دوست دارید بدانید که روند این کار چطور انجام می‌شود؛ دستورالعمل زیر را دنبال کنید:

۱. ارزیابی وضعیت

شناسایی فرورفتگی‌ها، ارزیابی اندازه و درجه آسیب وارد شده در این انجام می‌گیرد. صافکار در این مرحله تشخیص می‌دهد که آیا خودرو کاندید مناسبی برای  صافکاری PDR است یا نه.

۲. دسترسی به فرورفتگی

در بسیاری از موارد، تکنسین‌ها نیاز به دسترسی به سمت دیگر فرورفتگی دارند، که این مسئله به برداشتن پنل‌ها و سایر قسمت‌های بیرونی خودرو نیاز دارد.

۳. مشاهده فرورفتگی از نزدیک

برای به دست آوردن مختصات دقیق فرورفتگی و چگونه انجام فرایند، باید نگاه دقیق و کاملی از سطح آسیب دیده داشت.

۴. ماساژ فرورفتگی

در این مرحله، تکنسین با استفاده از ابزارهای خاصی که در اختیار دارد، به بخش پشتی فرورفتگی فشار وارد می‌کند و با «ماساژ» آن به سمت بیرون، آن را به حالت قبل بازگرداند.

مزایای صافکاری PDR

۱. مقرون به صرفه

صافکاری PDR نسبت به صافکاری به روش سنتی ارزان‌تر است؛ چون در آن نیازی به استفاده از بتونه و رنگ نیست. اگر بخواهید به روش سنتی عمل کنید، باید علاوه بر پرداخت هزینه صافکاری، دستمزد نقاش خودروی حرفه‌ای را هم پرداخت کنید تا رنگ خودرو به حالت قبل برگردد؛ این یعنی صرف هزینه بیشتر.

۲. صرفه‌جویی در زمان

برخلاف صافکاری به روش سنتی، ترمیم بدون رنگ تنها در چند ساعت تا حداکثر یک روز کامل با استفاده از ابزارهای ویژه طول می‌کشد.

اگر فرورفتگی خیلی بزرگ نیست حتی می‌توانید در تعمیرگاه منتظر بمانید تا کار تمام شود.

این در حالی است که روش سنتی به دلیل نیاز به سمباده، بتونه‌کاری و رنگ‌آمیزی، به زمان بیشتری نیاز دارد.

استفاده از صافکاری PDR، باعث حفظ رنگ خودرو می‌شود که همین مسئله به معنای عدم تغییر در قیمت خودرو برای فروش است.

۳. روشی غیرتهاجمی

این فرایند به نوعی غیر آسیب‌رسان است، به این معنی که فرورفتگی با دقت و با استفاده از ابزارهای خاصی که به‌هیچ‌وجه به هیچ بخشی از خودرو آسیب نمی‌زند، ترمیم می‌شود.

به‌این‌ترتیب صافکاری PDR هرگز به یکپارچگی خودروی شما آسیب نخواهد رسید و یکپارچگی بدنه آن حفظ خواهد شد.

هزینه صافکاری PDR

نخستین موردی که در مورد صافکاری PDR خودرو به ذهن می‌رسد، هزینه آن است. هزینه این فرایند معمولاً با توجه به چند فاکتور، از سوی تکنسین‌ها و استادکاران محاسبه و به مشتری اعلام می‌شود.

عواملی مانند مدل و برند خودرو، میزان ضربه وارد شده و عمق آسیب دیدگی، قسمت آسیب دیده، ابزار مورد نیاز، نیاز یا عدم نیاز به خرید قطعه، میزان سختی کار و زمان مورد نیاز در تعیین هزینه صافکاری PDR تأثیرگذار هستند.

صافکاری PDR چقدر طول می‌کشد؟

فرآیند صافکاری PDR نسبت به روش سنتی آن، زمان کمتری می‌برد، اما هر خودرو بنا بر میزان آسیب وارد شده، شدت ضربه، اندازه و عمق فرورفتگی، زمان متفاوتی را برای ترمیم طلب می‌کند. به صورت کلی، ترمیم هر خودرو به روش صافکاری PDR از چند ساعت تا یک روز کامل زمان خواهد برد.

در آخر : تکنیک PDR در صافکاری، بسیار جذاب و وسوسه‌انگیز است. طبیعتا همه دوست دارند از این مدل صافکاری برای ترمیم  خودروی آسیب دیده خود استفاده کنند؛ اما بهتر است برای ترمیم بدنه آسیب‌دیده خودرو به تعمیرکار حرفه‌ای اعتماد کنید و صفر تا صد کار را به او بسپارید. اگر متخصصین تشخیص دادند که خودروی شما کاندیدای مناسبی برای این نوع صافکاری نیست، اصراری به انجام آن نداشته باشید تا نتیجه نهایی کارتان خوب از آب دربیاید.