بسیاری از راننده‌ها روشن شدن چراغ چک را نادیده می‌گرند و امیدوارند که مشکل مهمی وجود ندارد. البته براساس آماری که در ادامه ارائه می‌کنیم، حق با آنها است و مشکل جدید وجود ندارد؛ اما نباید فراموش کرد که بسیاری از این خرابی‌ها باعث ایجاد هزینه‌های تعمیر اساسی می‌شود.

بیش از 10 درصد از وسایل نقلیه در جاده‌ها در حال حاضر چراغ چک موتورشان روشن است. یکی از شرکت‌‌های ارائه دهنده مشاوره و اطلاعات خودرو به نام CarMD روند خدمات و مالکیت خودرو و البته همین موضوع روشن شدن چراغ چک را دنبال می‌کند. براساس اطلاعاتی که آنها در آخرین تحقیق خود به دست آوردند ۱۱ تعمیر در این مطلب 62 درصد از کل تعمیرات موتور چک در را تشکیل می‌دهند.

جایگزینی سنسور اکسیژن معیوب «سنسوری که برای بهینه سازی مخلوط سوخت به هوا وسیله نقلیه برای افزایش مسافت پیموده شده بنزین و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای استفاده می‌شود» رایج ترین دلیل برای چک کردن چراغ موتور است. با بیش از 400 هزار تعمیر در این تحقیق، تعویض سنسور اکسیژن 8٪ از کل تعمیرات چراغ چک موتور را تشکیل داده است.

خودروهای نسبتا قدیمی بیشترین احتمال روشن شدن چراغ چک موتور را دارند، به این ترتیب که خودروهای بین سال‌های مدل 2004 و 2006 سهم30 درصدی از تمام خودروهایی را تشکیل دادند که چراغ چک موتورشان روشن بوده است. البته مالکان همین خودروها می‌توانند با تعمیر و نگهداری منظم باعث شده باشند که چراغ چک کمتر برای آنها روشن شود و یا کلا روشن نشود.

متوسط هزینه پرداختن به مشکل روشن شدن چک موتور در یک سال ۲۴ میلیون تومان یادداشت شده است. ارزان ترین تعمیر از هر مشکل رایج، هشدار شل شدن درپوش سوخت بود که تعمیر آن فقط یک میلیون تومان برای صاحبان خودرو هزینه داشت. با این حال، تعویض مبدل کاتالیزور حتی تا ۷۰ میلیون تومان هم برای دارندگان هزینه دارد که گران‌ترین تعمیر در این لیست است.

اما به طور میانگین تعویض مبدل کاتالیزور به طور سالیانه ۲۵ میلیون تومان در سراسر دنیا هزینه داشته که حداقل سه برابر هزینه دیگر تعمیرات مروبط به روشن شدن چراغ چک است. در مجموع ۱۱ تعمیر این لیست سالیانه بیش از 1.2 میلیارد هزینه داشته است. برای تعیین رایج‌ترین تعمیرات چراغ‌های چک موتور از ارائه‌دهنده‌های اطلاعات دستگاه‌های عیب‌یابی خودرو استفاده شده است.

هر بار روشن شدن چراغ چک موتور به عنوان سهمی از تمام تعمیرات ثبت شده است. همچنین میانگین هزینه تعمیر برای هر کدام از این مشکلات نیز با تحقیق سراسری در دنیا به دست آمده و سپس معیار آن را به تومان ایران تبدیل کرده‌ایم. به طور کلی اطلاعات این تحقیق توسط CarMD در سال‌های ۲۰۱۲ الی ۲۰۲۲ محاسبه شده است. CarMD در مجموع 5 میلیون و 345 هزار و 588 نمونه تعمیر را برای ارائه گزارش این تحقیق بررسی کرده.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که در حالی که این کل یک نمونه آماری معتبر است، برخی معیارها به طور قابل توجهی بین سال‌های مختلف در نوسان بود است.

11. تعویض شیر چرخش گاز اگزوز (EGR) و تمیز کردن تمام پورت‌های EGR ؛
سهم از خرابی‌ها: 1.80% ؛
میانگین هزینه تعمیر: ۲۱ میلیون تومان ؛
میانگین تعداد خرابی در سال: 96 هزار و 221 ؛
هزینه سالیانه تعمیرات: ۲ میلیارد تومان
به برگشت دود و هوای حاصل از احتراق، به منیفولد ورودی هوای موتور، EGR یا Exhaust Gas Recirculation می گویند که دلیل طراحی و استفاده از چنین سیستمی کاهش تولید اکسیدهای نیتروژن (NOX)، سوختن کامل کربن مونوکسید (CO) حاصل از احتراق و سوختن سوخت دست نخورده خارج شده است. اختلال در هنگام کارکرد درجا یکی از علائم خرابی این شیر هستند.

10. تعویض انژکتور(های) سوخت ؛
سهم از خرابی‌ها: 1.96٪ ؛
میانگین هزینه تعمیر: ۲۳ میلیون تومان ؛
میانگین تعداد خرابی در سال: 104 هزار و 774 ؛
هزینه سالیانه تعمیرات: ۳ میلیارد تومان
یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که معمولا برای این قطعه اتفاق می افتد گرفتگی آن بر اثر وجود ذرات موجود در سیستم سوخت رسانی است. گاهی اوقات استفاده از سوخت های بی‌کیفیت یا وجود رسوبات موجود در باک می‌تواند در مسیر سوزن انژکتور قرار گرفته و پاشش سوخت را دچار وقفه یا ایراد کند.

9. تعویض شیر برقی پاکسازی انتشار تبخیر (EVAP)؛
سهم از خرابی‌ها: 2.52٪ ؛
میانگین هزینه تعمیر: ۱۰ میلیون تومان ؛
میانگین تعداد خرابی در سال: 134 هزار و 709 ؛
هزینه سالیانه تعمیرات: ۲ میلیارد تومان
شیر تخلیه (Purge Valve) هنگام خاموش بودن موتور بسته است و پس از روشن شدن موتور و گرم شدن آن به حد کافی، به تدریج باز می شود و کنیستر را تخلیه می کند. در این مسیر از سنسورهایی استفاده شده است که جریان بخارات تخلیه شده را اندازه گیری می کنند و اگر این جریان کم تر یا بیش تر از میزان تعیین شده باشد چراغ چک در پشت آمپر روشن می شود.

8. تعویض ترموستات ؛
سهم از خرابی‌ها: 2.91٪ ؛
میانگین هزینه تعمیر: ۱۳ میلیون تومان ؛
میانگین تعداد خرابی در سال: 155 هزار و 557 ؛
هزینه سالیانه تعمیرات: ۲ میلیارد تومان
ترموستات معمولاً عمر بالایی دارد و عوامل چندانی باعث خرابی آن نمی‌شوند اما به‌طورکلی، جنس نامرغوب، پایان یافتن عمر مفید و اعمال فشار بیش‌ازحد به ترموستات به دلیل وجود مشکلی در سیستم خنک‌کننده خودرو می‌تواند باعث خرابی ترموستات شود.

7. تعویض شیر کنترل تخلیه تبخیری (EVAP)؛
سهم از خرابی‌ها: 2.92٪ ؛
میانگین هزینه تعمیر: ۱۰ میلیون تومان ؛
میانگین تعداد خرابی در سال: 156 هزار و 91 ؛
هزینه سالیانه تعمیرات: ۲ میلیارد تومان
سیستم EVAP بخارات سوخت را در کنیستر (Charcoal Canister)، که از قرص های کربن فعال پر شده است، جمع آوری می کند و هوا از طریق شیر هواکش (Vent Valve) وارد کنیستر می شود، سپس با عبور از مجراها و مش های ذغالی کنیستر، که آغشته به بخارات سوخت هستند، کنیستر را از بخارات سوخت پاک سازی می کند.

6. تعویض وایرهای شمع؛
سهم از خرابی‌ها: 3.13٪ ؛
میانگین هزینه تعمیر: ۲۰ میلیون تومان ؛
میانگین تعداد خرابی در سال: 167 هزار و 317 ؛
هزینه سالیانه تعمیرات: ۴ میلیارد تومان
وایر شمع قطعه‌ای است که وظیفه‌ انتقال برق از کوئل یا دلکو به شمع را بر عهده دارد. بنابراین شمع بدون سلامت وایر قادر به انجام وظیفه‌ خود نخواهد بود.

5. تعویض سنسور جریان هوای انبوه (MAF)؛
سهم از خرابی‌ها: 3.84٪ ؛
میانگین هزینه تعمیر: ۲۲ میلیون تومان ؛
میانگین تعداد خرابی در سال: 205 هزار و 271 ؛
هزینه سالیانه تعمیرات: ۴ میلیارد تومان
سنسور مف یا سنسور جریان هوای جرمی، میزان (جرم) هوای ورودی به موتور را اندازه گیری می‌کند و آن را به ECU ارسال می‌کند. ECU با استفاده از اطلاعات دریافتی از مف سنسور، میزان سوخت تزریقی به موتور را تنظیم می‌کند.

4. بررسی شل بودن در باک و در صورت لزوم سفت یا تعویض کردن آن ؛
سهم از خرابی‌ها: 4.16٪ ؛
میانگین هزینه تعمیر: ۱ میلیون تومان ؛
میانگین تعداد خرابی در سال: 222 هزار و 376 ؛
هزینه سالیانه تعمیرات: ۱۸۰ میلیون تومان
شاید عجیب باشد ولی بسیاری از مالکان خودرو از بسته نشدن در باک هنگام سوخت‌گیری حتی اطلاع هم ندارند، در برخی از موارد همین بی‌اطلاعی باعث هزینه‌های بیهوده برای خاموش کردن چراغ چک می‌شود

3. تعویض کویل(های) جرقه زنی و شمع(ها) ؛
سهم از خرابی‌ها: 6.23٪ ؛
میانگین هزینه تعمیر: ۲۴ میلیون تومان؛
میانگین تعداد خرابی در سال: 333 هزار و 30 ؛
هزینه سالیانه تعمیرات: ۸ میلیارد تومان
کوئل سیم پیچ القایی است که جریان ضعیف باتری را به جریان با ولتاژ بالا تبدیل کرده و به شمع‌ها ارسال می‌کند.

2. جایگزینی مبدل(های) کاتالیزوری با نمونه‌های جدید ؛
سهم از خرابی‌ها: 6.75٪ ؛
میانگین هزینه تعمیر: ۷۱ میلیون تومان ؛
میانگین تعداد خرابی در سال: 360 هزار و 827 ؛
هزینه سالیانه تعمیرات: ۲۵ میلیارد تومان
با افزایش کارکرد خودرو قطعه کاتالیست به عنوان تصویه کننده هوای خروجی از اگزوز کارایی خود را از دست می‌دهد، البته انتقال ترکیب نامناسبی از سوخت و هوا هم در کاهش عمر کاتالایست تاثیرگذار است.

1. تعویض سنسور(های) اکسیژن (O2S) ؛
سهم از خرابی‌ها: 8.00٪ ؛
میانگین هزینه تعمیر: ۱۵ میلیون تومان ؛
میانگین تعداد خرابی در سال: 427 هزار و 647 ؛
هزینه سالیانه تعمیرات: ۶ میلیارد تومان
تنظیم ترکیب سوخت و هوا به واسطه اطلاعات این سنسور انجام می‌شود و عیب پیدا کردن آن باعث افزایش مصرف سوخت و آسیب به سایر قطعات می‌شود.